απλώς σκέψεις..

Υπάρχει μία όμορφη λέξη, γεμάτη δύναμη, καθαρότητα, φως και ανθρωπιά: "μπέσα". Μεγάλωσα ακούγοντας αυτή την λέξη, στη Νίκαια, ως λόγο τιμητικό, αξίωμα, που δε σε βάζει ψηλότερα από τους ανθρώπους, αλλά σε κάνει σημαντικό άνθρωπο. Λέξη που απηχεί σεβασμό κερδισμένο και θαυμασμό ακόμα. Θες επειδή οι άνθρωποι εκεί ήτανε πρόσφυγες, κι ήταν ανάγκη να στηριχτεί ο ένας στον άλλον αναπτύσσοντας αδελφικά και προστατευτικά συναισθήματα ο ένας για τον άλλον, ώστε να αντεπεξέλθουν στην άγρια μοίρα τους και τη στυγνή εκμετάλλευση που καραδοκούσε δυναμωμένη από την ανάγκη τους; Αυτούς τους πρώτους πρόσφυγες ελάχιστα τους γνώρισα - ήμουν παιδί και οι ιστορίες τους απηχούσαν μέσα μου σαν παραμύθια. Μα η συμβολή αυτής της πρώτης γενιάς, ήταν καθοριστική στο πως μεγάλωσαν και ανδρώθηκαν οι επόμενες. Ως τη δεκαετία του 90, που οι πολυκατοικίες υψωνόντουσαν σαν μανιτάρια, φέρνοντας νέους γείτονες από μέρη άλλα, νέα ήθη, αρχές, η Νίκαια έμοιαζε μια γειτονιά, με πόρτες ανοιχτές, καρδιές ακόμα πιο ανοιχτές, και ιστορίες τόσο κοντινές αν και κάθε μια διαδραματιζότανε μέσα στο σπίτι της, λες και μας συνέδεε μία συγγένεια όλους. Ένας για όλους και όλοι για έναν..
Γνώρισα σαν έφηβος στις πλατείες και στα στενά της, άγνωστους που με νιώσανε και τους ένιωσα σαν αδερφός, κάποιοι όχι τα πιο καλά παιδιά, κάποιοι άτυχοι, ίσως αδύναμοι, που κάνανε χρήση ναρκωτικών.. Κι όμως ακόμα και εκεί, ο λόγος τους ήτανε λόγος, και υπήρχε μπέσα. Πιο ατιμωτικό από το "αυτός δεν έχει λόγο", δεν υπήρχε.. Νόμιζα τότε πως έτσι ήτανε και λειτουργούσε όλος ο κόσμος, πως ο "λόγος" έχει αξία μοναδική. Ακόμα το πιστεύω, έτσι μεγάλωσα. Όμως, Φεύγοντας το 2000 μακριά από την Νίκαια, και μένοντας αρχικά σε νησί κι ύστερα σε επαρχιακή πόλη, ανακάλυψα πως όλα τα μέρη δεν είναι ίδια, και οι άνθρωποι που κρατούν το λόγο τους, σπανίζουν όλο και περισσότερο, όσο ανατράφηκαν μακριά από πόνο και φτώχια. Η διγλωσσία, το "θάψιμο", θεωρούνται στη πλειοψηφία τους ως προσόν "ικανού ανθρώπου", που μπορεί να ανελιχθεί - και πως όχι ο λόγος και η τιμή, μα η οικονομική κατάσταση, το ντύσιμο, οι ισχυρές φιλίες, προξενούν σε αυτόν το παράξενο μεγάλο κόσμο, τον μακρινό από τον κόσμο που μεγάλωσα σαν παιδί, θαυμασμό.
Όχι, δεν πιστεύω πως κάποιος που μεγάλωσε με αρχές θα τις χάσει ποτέ.. ή τις έχεις, ή δεν τις είχες ποτέ. μα η εικόνα είναι απογοητευτική. Εδώ, στην επαρχία, άκουσα και μια παροιμία - συμβουλή, που μου προξένησε δυνατή εντύπωση λόγω της δουλικότητας που αποπνέει: "Δεν πρέπει να είσαι πολύ κοντά στον ήλιο, γιατί θα σε κάψει, ούτε πολύ μακριά γιατί θα κρυώνεις" ..